Биз билан боғланинг:

   

Бизга қӯшилинглар

ХАБАРЛАР

НАСР

Муаллиф: Super user Категория: НАСР
Чоп этилган 23 Ноябр 2017 Кӯришлар: 2191
Печат

chittak 2017

Одам эмас, парранда: муштдеккина, кўримсиз, қора-қура. Худованд унга ночизгина жисм-тан, аммо лекин ҳисобсиз ғам ва ташвиш ато этган. Номи ҳам ўзига муносиб тушган: Читтак. Жисмининг оғирлигига тенг келадиган паррандалар кўп, лекин улар турли-туман: чумчуқ, синчалак, жибилажибон, залич, булбул. Аммо уларнинг феъл-атвори-ю хислати ва ҳаёт тарзи  Читтакникига сира-сира ўхшамайди. Улар гул, буталар ва дарахт шохларига ин қўйишади,

уззукун ов қилиб, ўз жўжаларини шоҳона боқишади, ғунчалар накҳатидан сармаст бўлиб  сайрашади. У-чи? У тухумдан чиқиб, борлиқ оламга кўз очган лаҳзадан бошлаб, соҳилдаги катта-кичик тошларни, шарқираб оқаётган дарёни кўради-ю, унинг садосини эшитади. Унинг учун бу дунё тошдан-тошга қўниб, сувни қўриқлашдан иборат. Бомдодда, бошқа ҳамжинслари қатори уйғонганда, дарёга ёндош тошпоралар ичидан бир сакраб соҳилга, қанот қоққанча соҳилдаги камарга қўнади, кучли ҳаёжону шавқ билан сув жараёнига тикилади. Сувни қўриқлаш унга азалий мерос бўлиб кетган.

Читтак тонгги ғира-ширада атроф-жавонибга тикилади. Дарё ҳар галгидек тоғ-тошларни сийлаб-сийпалаб, тўлиб-тошиб, пишқириб ва мангуликка уланиб кетган ёқимли ва дилкаш қўшиғини куйлаб оқаяпти. У шоду сармаст бўлиб, гирдобга шўнғийди, кейин қанотчаларини қоққанча соҳилдан-соҳилга қўнади ва "Хайрият. Дарё суви камаймабди", -деб товуш чиқаради. Кейин дарё узра гоҳ пастлаб, гоҳ баландлаб парвоз қилади, зийраклик билан чор-атрофга қарайди, дарё ўз ўзанидан чиқмай оқишини назорат қилади.

Қуёш чўққилар орқасидан мўралайди, қуюқ соя жойларга равшанлик тушади. Баҳри муҳитни қушлар ва чир-чираклар сайрашининг ҳангомаси тутиб кетади. Ҳар бир қушнинг ўз овози, ўз ташвиши бор. Читтак ҳам ўз жуфти билан жўжаларига емиш ташийди. Жўжаларни боқиш ва парваришлаш уларнинг жонга тенг вазифаси. Зурриёт қолдириш, соғлом ва сазовор наслни парваришлаш уларнинг умиди ва улар амалга оширадиган ишларнинг давомчисидир. Жўжалар соғлом ва бақувват учирма бўлишлари, бошқа ҳамжинслар каби зийраклик билан сув мусаффолиги ҳимоясини давом эттиришлари даркор.

Соҳилдаги тош-қумлар қуёшнинг нуридан қизиб кетганда, читтак чанқаб қолади, беқарорлик билан қанот қоқади, томоғи қурийди, тумшуқчаси очилиб, тили тол баргидай титрай бошлайди. Шу мушкул аҳволда ҳам у мабодо дарё суви камайиб қолмасин деб, оғзига бир қатра сув олмайди. Лекин чанқоғини босиш учун пайдар-пай сувга шўнғийди, сершовқин соя-салқинларда нафас тортиб чанқоғини босади. Кейин яна одатдаги жойи, соҳил равоқига ўтириб, атроф жавонибни кузатади,  "жив-жив"лаб товуш чиқаради: - Мен шу ердаман, қани бир томчи сув ўғирлаб кўр-чи!

Соҳилдаги барча жонзотларни яхшигина танийди. Сувтинитгичнинг хислати унга хуш ёқади.  Ўзбошимча ва калондимоғ бақалар ирғишлаб сувни лойқалатса ё дарё суви кутилмаган ёмғирдан хиралашиб қолса,  сувтинитгичлар пайдо бўлиб, ғоят чаққонлик ва ташвиш билан рассомлар каби сув устида чизиқлар тортишади, шу йўсин сувни тиниқлаштиришади, сўнг соҳилга чиқиб, кўздан ғойиб бўлишади. Сувни софлашга ҳамиша тайёр бўлган жонфидо сувтинитгичларга юз офарин.

Читтак субҳисодиқдан оқшомгача дарё қирғоғида намойишкорона думини ликиллатиб тошдан-тошга сакраб юрган ҳаккага шубҳа ва ташвиш кўзи билан қарайди. Ҳакка унинг кўзига ҳарис ва такаббур бўлиб кўринади. Унинг соҳилдан бошқа бир сайргоҳи йўқ. Мабодо, жазирама иссиқда бу олифта ва ҳаракатчан қушча нописандлик билан тумшуғини сувга урса, читтак унинг таъзирини бериб қўяди. Ахир, у сувни камайтириб қўйиши мумкин-да. Бу яхши эмас. Ҳакканинг бу "гуноҳ"ини кўриб қолган читтак пар-патларини ҳурпайтириб унга ҳамла қилади. Тан-батан, аёвсиз уруш бошланиб кетади. Минқор-тумшуқ ва тирноқ зарбидан тўкилган пар-патлар ҳавода муаллақ тўзғиб кетади. Майдон ва муҳораба. Э-ҳа, башарти бу танба-тан муҳорабада  читтак ҳаккани  енгиб чиқиб, уни соҳилдан сиқиб чиқарса, ғалаба нишотидан севиниб баланд-пастлаб учади, кейин соҳилдаги харсангтош устига қўниб, атроф-жавонибга сор бургутдай назар ташлайди. Токи, у тирик экан, бирор киши бу дарёнинг сувини камайтира олмайди. Соф ва зилол сув тоғлардан эниб водийларга бориб етиши, одамларнинг чанқоғини босиши, сийнабирён даштлар, чанқоқ экинзор ва боғзорларни ям-яшил ва кони ганж этиши керак.

Аммо бу жонбахш неъмат - сувни лойқалатиб, унга нисбатан разилона муносабат қилаётган тошқин дарё соҳилидаги кишилар, қирғоқдаги кўшку қасрлар эгалари читтакнинг бу ташвишларидан мутлақо бехабардирлар. Нодонлик, жаҳолат. Куфрони неъмат. Водариғо, водариғ.


Абдулҳамид Самадов, Тожикистон

Халқ ёзувчиси.

 

Тожик тилидан

Сайфулло ҚУЛАЕВ таржимаси.

 

КАЛЕНДАР

« Июл 2025 »
Дш Сш Чш Пш Жм Шб Яб
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

МАҚОЛАЛАР

Хорижий савдо кўпайди

 

Суғд вилоятида хорижий савдо айланмаси йилнинг ўтган ойида олдинги йилнинг худди шу даврига қиёсланганда, 20 ярим миллион АҚШ долларига кўпайган. Бошқача қилиб айтганда, 1, 4 фоиз ортган.

Ҳозирда вилоят 56та хорижий давлат билан савдо-сотиқ қилмоқда. Бу давлатларнинг ўн биттаси Мустақил давлатлар ҳамкорлиги доирасидаги мамлакатлардир. Умумий савдо айланмасининг катта қисми - деярли 80 фоизи

Муфассал...

Илҳомкуш (ҳажвия)

 

- Хотин, бугун ўз ҳолимга қўй. Истасанг битта чой дамла, бўлмаса шу ҳам керак эмас. Болаларни оёқ-қўлини боғлаб, онангни уйига жўнат. Ғинг, деган овозни эшитмай. Мен роман ёзаман. Роман! - дедим бир даста қоғоз ва неча хил ручка-ю қалам ва ҳатто, ўчирғичгача олдимга тахт қилиб.

- Вой, Роман? Ҳа, Роман, ҳмм… ўша «Селхозтехника»да ишлайдиган

Муфассал...

СТАТИСТИКА

Сайтга кирганлар
1
Мақолалар
872
Мақолаларни кӯрганлар сони
2140406

ӮҚУВЧИЛАР СОНИ

8375478
Бугун
Кеча
Шу ҳафта
Ӯтган ҳафта
Шу ой
Ӯтган ой
Ҳаммаси
1303
4011
5314
8349015
24047
99827
8375478

Сизнинг IPнгиз: 216.73.216.121
Бугун: 08-07-2025 11:21:13

ҲАМКОРЛАР

 

 

   

2015