«Жорий йилнинг йигирма иккинчи марти – Халқаро сув захиралари кунида бизнинг сув соҳасидаги тўртинчи халқаро ташаббусимиз – 2018-2028 йиллар - «Сув устувор тараққиёт учун» халқаро амалиёт ўн йиллиги татбиқи Давлат бошлиғининг Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош Ассамблеясида Давлат раҳбари иштироки билан бошланди.
Тоза ичимлик суви манбалари ва захираларини ҳимоялаш масаласи сайёра аҳолисининг асосий муаммосига айланган иқлим ўзгариши шароитида Тожикистон халқаро майдонда бу йўналишда ташаббускор ва етакчи мамлакат сифатида эътироф этилган».
Тожикистон Республикаси Президентининг Тожикистон Республикаси Олий Мажлисига йўллаган Паёмидан.
Тинчлик ва миллий бирлик асосчиси – Миллат пешвоси, Тожикистон Республикаси Президенти муҳтарам Эмомали Раҳмон 2018 йилнинг 26 декабрида Тожикистон Республикаси Олий Мажлисига йўллаган Паёмини Тожикистон Республикасининг ташаббуси билан 2018-2028 йиллар - «Сув устувор тараққиёт учун» халқаро амалиёт ўн йиллиги нуфузли халқаро ташкилот - БМТ томонидан қабул қилинганлиги ва унинг татбиқи расман ўтган йили 22 март – Халқаро сув захиралари кунида бошланганлиги азиз Тожикистонимиз ва шарафли халқимиз учун ифтихор эканлигини таъкидлаш билан бошлади.
Дарҳақиқат, азиз Тожикистонимиз истиқлолиятни қўлга киритган дастлабки кунларданоқ Давлатимиз бошлиғи саъй-ҳаракатлари билан жаҳон миқёсида тоза ичимлик суви етишмаслиги глобал муаммога айланиб бораётганлиги ва унинг ечимларини излашда Тожикистон - етакчи мамлакатга айланган эди. Ва инсоният учун ҳаётан муҳим бўлган бу масалада жаҳоннинг 190дан ортиқ давлатлари Тожикистон ташаббусини қўллаб-қувватлаётганлиги унинг долзарблигини тасдиқлайди.
Жаннатмакон ўлкамиз – шаффоф сувлар макони. Мамлакатимизнинг бой сув захиралари, катта гидроэнергетик имкониятлари, нафақат, Тожикистон, балки минтақа тараққиёти учун муҳим аҳамият касб этади.
Тожикистон сув захиралари бўйича, нафақат, Марказий Осиё, балки жаҳонда етакчи ўринлардан бирида туради.
Мамлакатимизда жуда катта ҳажмдаги қор ва музлик захиралари мавжуд. Маълумотларга кўра, республикамиздаги музликлар сони 14509тани ташкил этади. Бу музликларнинг умумий майдони 11146 квадрат километр эканлиги эса, уларда жуда катта ҳажмда сув захиралари мавжудлиги сўзимиз далилидир. Ўлкамиз музликларида 845 куб километр муз тўпланган бўлиб, бу кўрсаткич барча дарёларимизда йил давомида оқадиган сувдан 13 марта кўпдир.
Бундан ташқари, Тожикистон ҳудудида 947та дарё оқади, уларнинг умумий узунлиги 28500 километрни ташкил этади. Амударё сувининг 80 ва Сирдарёнинг 1 фоиз суви ўлкамиз тоғларидан бошланади. Бу сувларнинг умумий ҳажми бир йилда 64 куб километрни ташкил этиб, Орол денгизига қуйиладиган сувнинг яқин 56 фоизини ташкил этади.
- Табиатнинг беминнат неъмати сувдан оқилона фойдаланиш – миллий тараққиётимиз асоси эканлиги мамлакат Президентининг Паёмида алоҳида таъкидлаб ўтилди, - дейди сув юзасидан қатор йиллар илмий тадқиқотлар олиб борган фахрий ўқитувчи Жуманазар Ҳасанов. – Аслида ранги, таъми бўлмаган ва Яратган бизга ато этган мўъжизавий неъмат – сув тириклик манбаидир. Мамлакатимизда мавжуд сувнинг катта захиралари миллий бойлигимиз ҳисобланади. Жаҳоннинг айрим минтақаларида бир қатра сувга зор бўлиб яшаётган инсонлар борлигини кўз олдингизга келтирсангиз, жаннатмакон ўлкамизнинг шаффоф ва зилол сувларига шукроналар айтасиз. Биз бу мўъжизавий неъматни авайлаб-асраб, келгуси авлодларга соф ҳолда мерос қолдиришимиз бугунги глобал тараққиёт замонида янада долзарб масалага айланиб бормоқда. Давлатимиз бошлиғининг тоза ичимлик суви танқислиги муаммосини жаҳон миқёсида кўтараётганлигининг асосини ҳам худди шу нуқта ташкил этади.
Катта ҳажмда сув захиралари тўпланган музликлар, зилол сувли дарёлардан ташқари, Тожикистонда 1300та кўл мавжуд бўлиб, уларнинг умумий майдони 705 квадрат километрни ташкил этади. Ўлкамиз кўлларида 46,3 куб километр сув захиралари мавжуд бўлиб, унинг 20 куб километрини тоза ичимлик суви ташкил этади.
- Йиллар давомида мамлакатимизда жуда йирик сув омборлари вужудга келди, - дейди Ж. Ҳасанов. – Уларда 15344 куб километр сув сақланади. Бу жуда катта ҳажмдаги сув захираларидир. Улардан электроэнергия ишлаб чиқариш, суғориш тизимларида оқилона фойдаланиш эса, азиз Тожикистонимизнинг тараққиётига хизмат қилаверади. Шунингдек, мамлакатимиз ҳудудининг ер ости сувлари захираси бир йилда 6,9 куб километрни ташкил этади ва унинг 2,5 куб километридан халқ хўжалиги турли соҳаларида унумли фойдаланилади. Президентимизнинг Паёмида таъкидланганидек, шунчалик мўл сув захиралари мавжуд бўлган Ватанимизнинг айрим минтақаларида барибир ичимлик суви муаммоси мавжуддир. Шунинг учун ҳам, биз сувдек бебаҳо неъматга тежамкорлик билан муносабат қилиб, унинг софлигини сақлаб қолишимиз шарт ва зурурдир.
Милодий Янги йил арафасида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош котиби Антонио Гутерриш Тинчлик ва миллий бирлик асосчиси – Миллат пешвоси, Тожикистон Республикаси Президенти муҳтарам Эмомали Раҳмон номига Тожикистон Республикаси делегацияси ташаббуси ва БМТга аъзо 190та мамлакат ҳаммуаллифлигида илгари сурилган БМТ Бош Ассамблеясининг «2018-2028 йиллар - «Сув устувор тараққиёт учун» халқаро амалиёт ўн йиллиги татбиқи жараёнини қамраб олувчи ўрта муддатли шарҳи» номли резолюцияси бир овоздан қабул қилиниши муносабати билан табрик телеграммаси жўнатганлиги эса, Тожикистон Республикаси ва мамлакатимиз Президенти муҳтарам Эмомали Раҳмоннинг ташаббуси жаҳон миқёсида юксак аҳамиятли эканлигини яна бир марта тасдиқлайди.
Табрик телеграммасида БМТга аъзо мамлакатларнинг Тожикистонга сув масалаларини илгари суришда етакчи мамлакат ва Устувор тараққиёт учун 2030 кун тартиби сувга доир мақсаду вазифаларини амалга ошириш халқаро жараёни ҳомийси сифатида ишончини ўзида акс эттириши тан олинган.
БМТ Бош котиби БМТга аъзо мамлакатлар сув соҳасидаги муштарак фаолиятни олиб бориш йўлида мазкур резолюция янги ваколатлари, жумладан, 2023 йилда режалаштирилган ўн йиллик мақсадлар татбиқи ўрта муддатини баҳолаш воситасида самарали фойдаланишларига ишончини билдирган.
Нуфузли халқаро ташкилот Бош котиби Миллат пешвосининг халқаро миқёсда сув масалалари муаммосини илгари суришдаги садоқати учун миннатдорчилик билдирганлиги бу – Тожикистон халқига БМТ сингари нуфузли халқаро ташкилотнинг ишончини билдиради. Мазкур табрик телеграммаси эса, Тожикистон Республикаси Президентининг мамлакат Олий Мажлисига Паём йўллаши арафасида жўнатилганлиги халқимизнинг ифтихорига сабаб бўлганлиги табиий.
Давлатимиз сарварининг Олий Мажлисга йўллаган навбатдаги Паёми ҳаётимиз дастури бўлиб, саодатли келажакка бошлайди.
С. МАҲМАДАЛИЕВ, Тожикистон давлат молия ва иқтисод университети
4-курс талабаси.
ФИФА (Халқаро футбол ассоциациялари федерацияси) жаҳон миллий терма жамоаларининг ўтган 2017 йилнинг сўнгги ойи-декабр учун рейтинг варақасини эълон қилди.
Унинг натижаларига кўра, Тожикистон миллий терма жамоаси 255 очко билан ўзининг аввалги 126-ўрнида муқим қолган.
Муфассал...
Дунёни ухлатиб, ухлайди шоир...
Соҳибистиқлол Тожикистонда яшаб, ӯзбек тилида баракали ижод қилиб келаётган оташнафас шоирлар орасида ӯз сӯзи, сози, ёқимли овози бӯлган Холмурод Саттор номи қарийб чорак асрдан буён назм мухлисларига танишдир. Хуросон ноҳиясининг Ӯразбой қишлоғида дунёга келган Холмурод ёшлигидан гӯзалликка маҳлиё, нафосат шайдосидир.
2015
1-2015
2-2015
3-2015
4-2015
5-2015
6-2015
7-2015
8-2015
9-2015
10-2015
11-2015
12-2015
13-2015
14-2015
15-2015
16-2015
17-2015
18-2015
19-2015
20-2015
21-2015
22-2015
23-2015
24-2015
25-2015
26-2015
27-2015
28-2015
29-2015
30-2015
31-2015
32-2015
33-2015
34-2015
35-2015
36-2015
37-2015
38-2015
39-2015
40-2015
41-2015
42-2015
43-2015
44-2015
45-2015
46-2015
47-2015
48-2015
49-2015
50-2015
51-2015
52-2015