Археологик қидирувлар шуни кўрсатадики, Марказий Осиёдаги энг қадимги ёғоч ўймакорлиги усули билан ясалган устун қадимий Панжакент шаҳри ёдгорликларидан топилган. Мазкур топилма эса, ушбу қадимий ҳунармандчилик тури азалдан аждодларимиз орасида ривожланиб келганлигидан гувоҳлик беради. Бу шаҳар V-VIII асрларда улкан маданий марказлардан бири саналарди. Қадимий Панжакент шаҳри Шарқ меъморчилигининг ўзига хос услуби билан бунёд этилган
бўлиб, ёғоч ўймакорлиги ҳунарининг юксак намуналари билан безатилганлигини археологик топилмалар мисолида кўриш мумкин. 720-722 йиллардаги ажнабийларнинг ҳужуми оқибатида шаҳар олов ичида қолиб, турли соҳаларга оид кўплаб иншоотлар жиддий зарар кўрган ёки буткул хароб бўлганди. Археологик қидирувлар натижасида, бу ерда сақланиб қолган ёдгорликлардан ёғоч ўймакорлиги билан ишланган устун, эшик боши ва лавҳлар қўлга киритилди. Улар ўсимлик (узум шингили, барг ва гул) шаклидаги безаклар билан безатилган эди.
Шу билан бирга, қадимий Панжакент шаҳри ҳунармандлари орасида ҳайкалтарошлик ҳам ривожланган экан. Бу мавзедан топилган ноёб намуналаридан бири - раққоса қиз ҳайкалининг ярми куйган ҳолатда топилганидир. Ушбу топилма, айни пайтда, Тожикистон Миллий музейининг кенг ва шинам хоналаридан бирида сақланаётган бўлиб, бу ерга ташриф буюрадиган ҳар бир томошабин диққатини ўзига тортади. Ушбу ҳайкалда раққоса рақснинг энг қийин ҳаракатларини бажараётган пайтида тасвирланган бўлиб, ундан меҳмонхоналарни безатишда фойдаланишган.
Яна бир топилма узум новдаси ва шингили тасвири туширилган ёғоч ўймакорлиги усулида ишланган тахтача лавҳ бўлиб, бизгача ярми куйган ҳолатда етиб келган. Ушбу лавҳ юксак ўймакорлик усулида ишланган бўлиб, аждодларимизнинг боғдорчилик маданияти қанчалик юқори бўлганлигидан гувоҳлик беради. Қадимий панжакентликларнинг ёғоч ўймакорлиги ҳунарида чўпга бундай ишлов бериш услуби кенг қўлланилган.
Археологик қидирувлар ва ўтказилган тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ёғоч ўймакорлиги ҳунари намуналари бизнинг замонимизгача етиб келишининг асосий сабабларидан бири, бу ёнғин пайтида, уй деворларининг ушбу ўймакорлик ҳунари намуналари устига қулаши оқибатида, сақланиб қолганлигидир. ХХ асрнинг иккинчи ярмида бошланган археологик қидирувларгача ёғоч ўймакорлиги намуналари тупроқ остида сақланиб турилган. Чунки ушбу тарихий мавзе тупроғи чўп маҳсулотларини сақлаб туриш учун қулай бўлган.
Хулоса, қадимий Панжакент шаҳридан топилган ёғоч ўймакорлиги ҳунари намуналари бу ҳунар халқимизнинг энг қадимги ҳунарларидан бири бўлганлигини кўрсатди. Бугун бу топилмаларга жаҳон аҳли қизиқиш билдирмоқда. Ушбу топилмалар, ўз навбатида, халқимизнинг қадимий ҳунарлари ва маданиятини ўрганишга муносиб хизмат қилади.
Фирдавс ШАРИФЗОДА,
Тожикистон Миллий музейининг қадимги ва ўрта асрлар тарихи бўлими бошлиғи ўринбосари, тарих фанлари номзоди.
24 август куни Тинчлик ва миллий бирлик асосчиси - Миллат пешвоси, Тожикистон Республикаси Президенти муҳтарам Эмомали Раҳмон Туркманистонга иш сафари билан борди.
Шу куни мамлакат Президенти муҳтарам Эмомали Раҳмон Туркманистоннинг Туркманбоши шаҳрида Оролни қутқариш халқаро фонди таъсисчи давлатлар бошлиқлари кенгаши мажлиси доирасида Туркманистон
Муфассал...Ҳамма нарса ўз номи билан аталгани маъқул. Сариқ арчалар, деган иборани ўқишингиз билан "Арча ҳам сариқ бўларканми?!"- деб сўрашингиз, табиий.
Ҳозир ҳамма нарса бўлиши мумкин, деган хулосага келиб қўйганман мен. Ям-яшил арчаларнинг сап- сариқ тусга киришидан ҳайратланмай қўйганлигимга анча бўлди. Янги милодий йил арафасида, қишин-ёзин ям-яшил бўлиб турувчи
Муфассал...2015
1-2015
2-2015
3-2015
4-2015
5-2015
6-2015
7-2015
8-2015
9-2015
10-2015
11-2015
12-2015
13-2015
14-2015
15-2015
16-2015
17-2015
18-2015
19-2015
20-2015
21-2015
22-2015
23-2015
24-2015
25-2015
26-2015
27-2015
28-2015
29-2015
30-2015
31-2015
32-2015
33-2015
34-2015
35-2015
36-2015
37-2015
38-2015
39-2015
40-2015
41-2015
42-2015
43-2015
44-2015
45-2015
46-2015
47-2015
48-2015
49-2015
50-2015
51-2015
52-2015