Бугунги кунда республикамиз бўйлаб интенсив боғлар яратиш кенг қўлланилмоқда. Биз ҳам интенсив боғ учун мўлжалланган икки туп нок дарахтининг парвариши билан танишдик. Нок дарахтининг қадди пастроқ бўлишига қарамасдан шиғил ҳосилга кирган пайт эди.

- То мевалар пишгунича бир ой муддат бор, - деди нок дарахти агротехникаси қоидаларини обдон ўрганган боғбон.

– Кўриб турган нок дарахтингизга етарлича ўғит берилмаяпти. Шу билан бирга суғориш усули ҳам сал бошқачароқ. Яъни томчилатиб суғориш усулини қўлласангиз, иш осон бўлади. Нега дейсизми? Чунки нок дарахтининг илдизлари ер тагига чуқур кириб бормаган. Бу илдизлар жуда ҳам саёз қатламда жойлашган. Нок дарахтига комплекс ўғитлар бериш илмий асосланган тарзда амалга оширилади: ортиқча ёки кам ўғит нок дарахти тақдирини белгилаб қўйиши мумкин.

Суҳбатдошимиз амалий семинарларда ўрганган назарий билимлари билан ўртоқлашди:

- Қаранг, бизнинг серқуёш ўлкамизда ҳам ҳудди Европа, Америка Қўшма Штатлари, Бразилия ва бошқа мамлакатлардаги сингари интенсив боғлар яратилмоқда. Чунки интенсив боғ ўз самарасини кўрсатаяпти. Аввало оддий боғлардан тубдан фарқ қилиб, интенсив йўналишдаги боғларда ишлар жадал олиб борилади. Масалан, Украина боғларидаги ниҳоллар орасида тракторлар бир мавсумда 40 мартагача ерга ишлов беришда қатнашади. Барглардан озиқлантирилади, яъни улар азот ва макроэлементлар билан таъминланади. Ниҳоллар атрофини гербицидлар билан ишлов беришади. Ниҳолларнинг бир-биридан маълум узоқ-яқинлиги даражаси ҳосилдорликка таъсир этади. Мевали дарахтларнинг химиявий муҳофазасини таъминлаш мақсадида уларга 10-15 марта химиявий аралашмалар билан ишлов берилади. Тупроқ унумдорлигини ошириш учун кесилган шох-шаббалар ҳам майдаланиб, сепилар экан. Дарахтларнинг қатор ораларидаги ўт-ўланлар тракторлар ёрдамида ўрилади. Ана шундай парвариш жараёнлари ҳосил кўпайишига олиб келади, маҳсулот сифатини белгилаб берадиган омилга айланади.

Интенсив боғни яратиш ибтидосида боғбонлар аввалига мураккаб вазиятларни бошдан кечиришларига тўғри келади. Бироқ ана шу қийинчиликлардан шараф билан ўта олганлар учун боғ кони фойдадир. Ахир, боғбон меҳнати олинган ҳосил билан ўлчанади. Интенсив боғлар мамлакатимиз аҳолисининг мевага бўлган талаботларини тўла-тўкис қондира олади, халқнинг озиқ-овқат маҳсулотлари билан таъминланиш даражасини оширади, энг муҳими – бозорларимиздаги шу турдаги маҳсулотларнинг нархини кескин равишда пасайтиради. Шу билан бирга республикамизда янги иш ўринлари пайдо бўлади. Агросаноат тузимида эса, янги ишлаб чиқариш ва қайта ишлаш корхоналари вужудга келади.

Яна бир жиҳати эса, мевалар кўплаб миқдорда етиштирилади, пировардида, интенсив боғ иқтисодий кўрсаткичлар бўйича ўзини оқлайди.

Ҳосилни йиғиштириб олиш ва уни истеъмолчиларга етказиш борасида чет элликлар тажрибаси юртимизда ҳам қўлланилади.

Ана шундай орзу-умидларни амалга ошираётган юртдошларимизнинг шу кеча-кундуздаги ишлари фаровонлик сари йўналтирилмоқда. Муҳтарам Президентимизнинг мамлакатимизда аграр соҳани янада ривожлантиришга қаратилган доно сиёсатини халқимиз қўллаб-қувватламоқда.

Ҳа, республикамизнинг қайси гўшасида бўлсангиз ҳам она-заминга меҳрини бераётган, у билан сирлашаётган қадоқ қўлли боғбонларимизни учратасиз. Улар эл-юрт равнақи йўлида яратувчанлик ва ободончиликка етакловчи эзгу ишларда бош-қош бўлаяптилар.

Толмас Бўриев,

Хатлон вилояти.